Als de dag van gister herinner ik me het moment dat een vreemde mij voor het eerst mooi noemde. Ik denk dat ik ongeveer twaalf was, ergens in mijn puberteit, en vooral heel onzeker. We stonden bij de bushalte en een kennis van mijn moeder zei: “Wat een mooie dochter heb je”. Dat moment ben ik nooit meer vergeten. Dat en meer is waarom je zwarte meisjes vaker moet vertellen dat ze mooi zijn.
Je hebt dit filmpje vast wel langs zien komen. In het filmpje zie je hoe het haar van een vierjarig meisje gedaan wordt. Wanneer ze in de camera kijkt, en haar reflectie ziet, zegt ze “I’m so ugly”. Alsof dat moment niet heartbreaking genoeg is, breekt ze in tranen uit wanneer de kapper haar vertelt dat ze wel mooi is. Vier jaar. Vier jaar.
Zwart is lelijk
Daarom een oproep van één zwarte vrouw aan een ander. Vertel zwarte meisjes vaker dat ze mooi zijn. Natuurlijk begint het thuis, maar ook op straat en in de media. Wellicht heb je eerder van het black doll/white doll-experiment gehoord. Jonge kinderen krijgen een witte en een zwarte pop voor zich. De onderzoeker stelt ze vervolgens een paar vragen. “Welke pop is lief?” “Welke pop is stout?” “Welke pop zou je als vriendje willen?” “Met welke pop wil je niet spelen?”. En natuurlijk “Welke pop is lelijk?” en “Welke pop is mooi?”.
Schokkend is dat zeventig tot tachtig procent van de deelnemende Amerikaanse kinderen de witte pop aanwijzen als het om positieve eigenschappen gaat. En de zwarte pop als het om negatieve eigenschappen gaat. En ja, ook veel te veel van de onderzochte Afro-Amerikaanse kindjes dachten er zo over. Op zo een jonge leeftijd liepen deze kinderen dus al onbewust met een negatief zelfbeeld rond. Ontdek hier ook de Rotterdamse versie van het experiment.
In de media
Natuurlijk komt dat negatieve zelfbeeld ergens vandaan. Factoren als ouders met een laag zelfbeeld en het gebrek aan rolmodellen dragen daaraan bij. Maar natuurlijk ook de media. In 1988 verscheen Naomi Campbell als eerste zwarte vrouw op de cover van Vogue. Dat is pas 32 jaar geleden! Gelukkig is het daar niet bij gebleven. Onlangs liep ik langs de magazines in de winkel en kon ik wel vijf (Nederlandse) covers met daarop een zwarte vrouw tellen.
Misschien denk je “maar vijf covers?”. Vijf is een grote stap van geen één, wat niet te lang geleden het geval was. Sinds kort hebben wij bij Pathe ook meer black movies om uit te kiezen, zoals Queen & Slim die vanaf 12 maart draait. En ja ook op tv zien wij steeds vaker zwarte vrouwen langs komen. Maar dit nog niet genoeg. Kijkt je kind naar tv, dan zal het nog overwegend witte kinderen in een hoofdrol zien.
Het belang van praten
Daarom is praten met onze kinderen zo belangrijk. Wat ze van buitenaf tekort komen, kan jij thuis aanvullen. Maar ook als buitenstaander heb je daar een taak in. Zie je een zwart meisje langslopen met leuke vlechtjes in haar haren, maak haar dan een compliment. Hoor je een puber aan te telefoon klagen over hoe lelijk haar neus wel niet is, ontken dat dan.
Laat geen moment voorbij gaan om een zwart meisje te vertellen dat ze mooi is, want de kans is, dat je één van de weinigen bent die dat tegen haar zegt. Uit een enquete van Forbes (2012) blijkt dat het ontvangen van een compliment hetzelfde positieve effect heeft als het ontvangen van een vergoeding. Mensen worden namelijk positiever, en presteren beter. En dat is natuurlijk alles wat wij voor onze jonge zwarte meisjes willen.
Natuurlijk kan je ook andere complimenten geven, zoals: “Je maakt mij trots”, “Je hoeft niet perfect te zijn om geweldig te zijn”, “Je bent het waard”, “Je bent echt behulpzaam” en “Dat was echt moedig van je”. Daar worden jonge zwarte meisjes/vrouwen, ook heel blij van!
Een krachtige internationale vrouwendag toegewenst!